Ayurvedische Massage
De Ayurvedische massage is oorspronkelijk bedoeld voor gezonde mensen en is daarmee onderdeel van de preventieve geneeskunde. Daarnaast helpt de ayurvedische massage bij het genezen van veel verschillende klachten en is het onderdeel van een behandel programma of als voorbereiding op de pancha karma, de vijfvoudige reinigingsmethode.
Een echte ayurvedische massage onderscheidt zich door het gebruik van een ruime hoeveelheid warme kruidenolie. De kruidenolie heeft een smerende en medicinale werking. De ayurvedische massage is een gehele lichaamsmassage waarbij dus ook het hoofd en gezicht meegenomen worden. Deze massage kenmerkt zich doordat er rekening wordt gehouden met de constitutie (dosha/prakruti) van de persoon en zijn/haar specifieke klachten (vrikruti) en eventuele pijn in de vorm van massage techniek en de kruidenolie die gebruikt wordt.
De keuze voor specifieke oliën voor specifieke klachten als reuma (ama vata) en hoofdpijn werden al beschreven in de klassieke ayurvedische literatuur. De werking van oliën is gericht op het balanceren van de dosha´s en het reinigen van de weefsels en kanalen. Veel kruidenoliën zijn gebaseerd op een basisolie als sesamolie, kokosolie of ghee (geklaarde boter) waar kruiden in verwerkt zijn. In sommige gevallen (kapha type klachten of personen) kan met droge kruiden gemasseerd worden.
In de meeste gevallen vindt ayurvedische massage plaats met de handen, soms met de voeten en in sommige gevallen (zoals voor reumatische aandoeningen, fibromyalgie) van therapeutische massage wordt gemasseerd met rijst of kruidenbundels.
De ayurvedische massage is over het algemeen een zachte massage waarbij de druk afgestemd is op de fysieke structuur van de cliënt. Door de behandeling van de energiekanalen – de nadi’s - en de energiepunten genaamd marma’s heeft de ayurvedische massage een energetisch aspect. De masseur stemt middels meditatie af op de energie van de cliënt voor zij/hij de massage start.
De ayurvedische massage heeft een reinigend effect, ontspant, voedt en balanceert fysiek en geestelijk. Het zelfgenezend vermogen van het lichaam en de geest worden gestimuleerd. De massage:
1. Verbetert de weerstand en activeert het lymfesysteem en de bloedsomloop
2. bestrijdt stress, vermoeidheid en slapeloosheid
3. draagt bij aan lichaamsbewustwording en verlichting van spierspanning
5. helpt bij klachten vermindering en oplossing zoals rugpijn, nekklachten, rsi, whiplash, reuma, stress, burnout, spijsverteringsklachten en hoofdpijn
De ayurvedische massage is geschikt voor iedereen, gezond of ziek, oud en jong. Er zijn wel een aantal contra-indicaties waarin wordt afgeraden om een (ayurvedische) massage te ondergaan: tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap, bij kanker, bij koorts, direct na eten.
De ayurvedische massage is een weldaad voor lichaam en geest.
De gedachte achter Ayurveda
De centrale ayurvedische gedachte is dat een ziekte eerst in de geest ontstaat, en zich pas na herhaald genegeerd te worden in het lichaam manifesteert. De Ayurveda stelt dat het lichaam onverbiddelijk gehoorzaamt aan de geest. De geest wordt daarbij beschouwd als de regisseur van de energieën die het lichaam doen leven. Die energieën worden gezamenlijk aangeduid als de ziel. De behandelwijze bestaat globaal gezegd uit het bepalen van de ideale energieverdeling van de patiënt bij de geboorte (prakriti), het achterhalen van de precieze energie-onevenwichtigheid (vikriti), waar deze onevenwichtigheid vandaan kwam, en in een zachtaardig programma de energiebalans weer te herstellen. De Ayurveda vertrouwt daarbij op het eigen herstellend vermogen van de mens.
De Ayurveda stelt dat alle energie - in de geest, in het lichaam, in de wereld om ons heen - drie karakteristieken heeft, die dosha's worden genoemd. De drie karakteristieken heten samen de tridosha. Alle energieën kennen deze karakteristieken: onze passies, de seizoensbewegingen in ons klimaat en kosmische energieën in sterren. De Ayurveda stelt dan ook "zo is de microkosmos, zo is de macrokosmos". De drie karakteristieken zijn:
1. De eerste karakteristiek is impulsenergie. Dit heet vata. Vata reguleert impulsen: beweging, verandering. Vata is merkbaar in droge herfstwinden. Vata-verstoringen zijn gecorreleerd aan angst.
2. De tweede karakteristiek is vuurkracht. Dit heet pitta. Pitta zorgt voor vurigheid. Pitta is merkbaar in de spijsvertering, in hartstocht, heethoofdigheid, maar ook in vulkanen en in groepsgedrag op tropische dagen op het strand.
3. De derde karakteristiek is structuurkracht. Dit heet kapha. Kapha zorgt voor structuur en stevigheid. Kapha is merkbaar in berusting, bezitterigheid, maar ook tijdens een bewolkte, sombere winteravond.
De Ayurveda stelt dat elk wezen bij de geboorte een unieke, volmaakte verdeling van deze drie energie-karakteristieken heeft. Deze karakteristieken uiten zich in lichaamsbouw, immuunsysteem, karaktertrekken en gedrag. Zo is iemand die veel vata heeft, vaak te herkennen aan een magere lichaamsbouw, met veel beweeglijkheid, een onrustige geest en veel activiteit, die echter alleen in vlagen komt. Iemand met veel vata is bevattelijk voor angst en stress. Omdat beiden in onze maatschappij veel voorkomen, is een vata-verstoring de meest voorkomende energieverstoring van geest en lichaam. De Ayurveda biedt methoden om energie-verstoringen weer in balans te brengen.
Hier volgt een korte beschrijving in steekwoorden van de drie energie karakteristieken.
Vata: impulskracht
Staat voor:
Beweging; veranderlijk; Lucht en ruimte.
Droog, koud, licht, veranderlijk, verfijnd, snel.
Vata uit zich bij:
- Honger hebben op willekeurige momenten
- Opwinding en verandering heerlijk vinden
- Op wisselende tijden naar bed gaan
- Maaltijden overslaan
- Emotionele uitbarstingen vertonen die kort duren en snel vergeten zijn
- Snel lopen
- Lichaamsbouw: vaak ectomorf
Vata raakt uit evenwicht bij:
- Je hebt onder spanning gestaan en gereageerd met angst
- Lichamelijk uitgeput of periode van geestelijke spanning en te hard werken
- Een plotselinge verandering in je leven
- Je dieet bevat veel koud, rauw of gedroogd voedsel, of veel bitter gekruid of wrang
- Je bent op streng dieet geweest of slaat regelmatig maaltijden over
- Je hebt regelmatig te weinig slaap gekregen
- Je hebt emotioneel te lijden gehad van verdriet, angst of een onverwachte schok
- Het weer is koud, droog, of winderig.
Gedragssymptomen:
Zorgen; angst; overactieve geest; ongeduld; verlies van concentratie; korte aandachtsspanne; onvermogen om te ontspannen; rusteloosheid; slechte eetlust; impulsiviteit.
Vata weer in evenwicht brengen:
Regelmatige gewoonten; kalmte; aandacht voor het nu; aandacht besteden aan wat en hoeveel je eet en drinkt; ruim voldoende rust; warmte; geregelde voedselinname; massage met sesamolie; meditatie; yoga; panchakarma; ademtherapie.
Pitta: vuurkracht
Staat voor:
Intens, stofwisseling; Vuur en water
Heet, scherp, licht, vochtig, vloeibaar, zuur ruikend
Pitta uit zich bij:
- Uitgehongerd voelen als het eten te laat gereed is
- Leven volgens de klok, een hekel hebben aan tijd verspillen
- ’s Nachts warm of dorstig wakker worden
- Leiding nemen of dat willen
- Heetgebakerdheid (heethoofdigheid)
- Merken dat anderen je te veeleisend, sarcastisch of kritisch vinden
- Met vastberaden tred lopen
- Lichaamsbouw: vaak mesomorf
Pitta raakt uit evenwicht bij:
- Onder druk gestaan en gereageerd met onderdrukte kwaadheid, frustratie of wrok
- Je vergt het uiterste van jezelf of anderen
- Je leeft onder constante tijdsdruk en kunt het niet verdragen tijd te verspillen
- Je hebt kortgeleden te veel scherp gekruid voedsel gegeten; vet, gebakken of zout
- Je dieet bevat veel zuur voedsel of alcohol
- Je bent in aanraking geweest met onzuiver voedsel of water
- Het weer is heet en vochtig
- Je bent moe van de warmte, of zeer verbrand
Gedragskenmerken:
Kwaadheid; vijandigheid; zelfkritiek; geïrriteerdheid; ongeduld; wrok; woede-uitbarstingen; twistzieke houding; tiranniek gedrag; kritiek op anderen; niet verdragen van oponthoud; niet tegen warmte kunnen
Pitta in evenwicht brengen:
Matiging; koelte; aandacht voor ontspanning; genieten van natuurschoon; evenwicht tussen rust en activiteit; minder stimulerende middelen. Meditatie; yoga oefeningen.
Kapha: structuurkracht
Staat voor:
Structuur, vastigheid; Water en aarde;
Zwaar, koud, olieachtig, zoet, stabiel, langzaam, zacht, kleverig, sloom, soepel.
Kapha uit zich bij:
- Lang of grondig overwegen voor je iets besluit
- Langzaam wakker worden, lang in bed blijven
- Vaak koffie nodig hebben
- Berusten in een toestand, anderen er mee verzoenen
- Gevoelens van anderen respecteren en oprecht met hen meevoelen
- Emotionele troost zoeken door eten
- Gracieus bewegen, vochtige ogen; soepele tred
- Lichaamsbouw: vaak endomorf
Kapha raakt uit evenwicht bij:
- Je hebt onder stress of spanning gestaan en reageerde door jezelf terug te trekken
- Je bent erg aangekomen en voelt je gedeprimeerd
- Dieet bevat veel suiker, zout, vet of gebakken voedsel; zwaar voedsel
- Je voelt je onzeker en ongewenst
- Neiging tot bezitten, binnenhouden, opsparen
- Je gedraagt je afhankelijk of overbeschermend
- Je hebt meer dan een paar dagen achter elkaar lang geslapen
- Het weer is koud of vochtig of het sneeuwt
Gedragskenmerken:
Sufheid, matheid, verdoving; depressie; overmatige gehechtheid; uitstellen; hebzucht; lang slapen; blijven steken; langzame bewegingen; traagheid.
Kapha in evenwicht brengen:
Stimulering; regelmatige lichaamsbeweging; gewichtscontrole; afwisseling; warmte en droogte; minder zoetigheid.
Wil je deelnemen aan een Ayurvedisch Weekend? Op Landgoed de Hoorneboeg houden we er 1 eind April. Lees hier meer over de retraite.